تحلیل اندیشه های اسلامی در ادبیات داستانی کودک و نوجوان 1357ـ1300

پایان نامه
چکیده

چکیده: هدف از پژوهش حاضر، تحلیل محتوا و جست و جوی رد پای اندیشه های اسلامی در داستان های ادبیات کودکان و نوجوانان در سال های 1300 خورشیدی تا آغاز انقلاب اسلامی؛ یعنی 1357 بوده است. طبق تقسیم بندی انجام شده، تمام اندیشه ها در شش گروه: 1. اصول اعتقادی، 2. گرایش های عملی، 3. احکام، 4 . مراسم و مناسک اسلامی، 5. اخلاق اسلامی، 6. سایر موارد مانند تفکر و تدبر در آفرینش، پرورش عقل و خرد، مسأله ی روحانیت، اطلاعات دینی و قرآنی، اطلاعات تاریخی و …) قرار گرفته اند و هر کدام از آن ها دارای زیر مجموعه هایی هستند به عنوان مثال اصول اعتقادی دارای زیر مجموعه هایی چون: توحید، نبوت، معاد، امامت و عدل می باشد که ضمن توضیحی مختصر، برای هر یک مصداق هایی ذکر گردیده است. شاخص ها، طبق تحقیق توصیفی و تحلیلی از بین گروه سنی: «ب»(سال های اول دبستان)، «ج»(سال های پایانی دبستان)، «د»(دوره ی راهنمایی)، «ه»(دوره ی دبیرستان)، انتخاب شده است. در این پژوهش، در حدود پنجاه داستان و مجموعه داستان مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است که بیشتر آن ها را انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به چاپ رسانده است و سایر کتب از طریق انتشارات دیگر به چاپ و انتشار رسیده اند. نتایج به دست آمده نشان می دهد که در این متون، درصد بالای اندیشه ها و مفاهیم موجود، به گرایش های عملی اختصاص دارد و کم بسامدترین آن ها احکام است. مراسم و مناسک، اخلاق، اصول اعتقادی و سایر موارد نظیر تفکر و تدبر در آفرینش، مسأله ی روحانیت و ... نیز، در آثار بررسی شده، نمود قابل توجهی داشته است. از میان داستان های این دوره، کتاب های منتشر شده از سوی کانون، کم ترین آمار حضور اندیشه های اسلامی را به خود اختصاص داده اند. اما در سایر کتب حضور اندیشه های دینی چندان نا محسوس نیست. لازم است یادآوری شود که چون موضوع پایان نامه، بررسی میدانی و آماری اندیشه های اسلامی در ادبیات کودکان دوره ای خاص بوده است، در ارزش گذاری و داوری درباره ی شیوه ی استفاده از این اندیشه ها و نوع نگاه نویسنده به آن ها کوششی صورت نگرفته است.

منابع مشابه

بررسی نهاد سیاسی در ادبیات داستانی کودک و نوجوان (براساس نظریه جامعه‌شناسی پارسونز)

بررسی ادبیّات از منظر جامعه‌شناسی دیرگاهی است که موردتوجّه محققان قرارگرفته­است، اما تاکنون به بررسی این مهم در ادبیّات کودکان و نوجوانان کشورمان که بخش گسترده‌ای از ادبیّات معاصر را  تشکیل­می‌دهد، پرداخته­نشده­است؛ شاید انعکاس سیاست و جهان سیاسی در ادبیّات این گروه سنّی به دلیل ویژگی‌های ادراکی آنان عجیب به نظر ­برسد. در این تحقیق که با هدف شناخت هر چه بیشتر ویژگی‌های ادبیات کودکان و نوجوانان کشورما...

متن کامل

بررسی عناصر داستانی در ادبیات کودک و نوجوان کامل کیلانی

ادبیات کودک در متون ادبی سابقه طولانی دارد؛اما به طور خاص در قرن هفدهم در جهان غرب مورد توجه ویژه قرار گرفته است؛ در ادبیات عرب نیز در نیمه دوم قرن نوزدهم کسانی چون احمد شوقی مصری و عثمان جلال مصری به ادبیات کودک پرداخته اند؛ ولیکن کامل کیلانی)1897م-1959م( در این زمینه پیشگام ادبیات کودک به حساب می آید و نام پدر ادبیات کودک در جهان عرب را به خود اختصاص داده است. آثار وی مشتمل بر دویست قصه و نما...

15 صفحه اول

سیمای کودکان کار در آثار داستانی کودک و نوجوان فارسی پس از انقلاب اسلامی

داستان‌های کودک و نوجوان، به طور عام و داستان‌های کودکان کار و خیابانی، به طور خاص، با فراهم آوردن زمینه و فضای تخیلی، به مخاطبان خود این امکان را می‌دهند تا ضمن هم‌ذات‌پنداری و همانندسازی با شخصیت‌های داستان، به وجهی خیالی، اما معرفت‌شناسانه، ماجراها و کشمکش‌های گاه ناخوشایند زندگی را نیز تجربه کنند و افق دیدشان را گسترش بخشند. از سویی، دقت‌نظر در شیوة تحلیل و جهت‌گیری‌های متون داستانی به مقول...

متن کامل

فانتزی و شیوه‌های فانتزی‌سازی شاهنامه در ادبیات کودک و نوجوان

  فانتزی از ژانرهای کاربردی در ادبیات کودک و نوجوان است. مهم­ترین عامل کاربرد این نوع، تخیلی ­بودن و محال­ بودن امکان وقوع داستان در عالم واقعی است. فانتزی­ها به دو دسته­ی عام و مدرن تقسیم می­شوند؛ از نظر عناصر سازنده بهترین آثار برای فانتزی­سازی عام کتاب­های اسطوره­ای و حماسی هستند. شاهنامه­ی فردوسی به دلیل در برداشتن ماجراها و شخصیت­های استثنایی و درون­مایه­های مناسب، شرایط فانتزی‌سازی را دا...

متن کامل

بررسی اشعار تعلیمی کودک و نوجوان در ادبیات معاصر

شاعران کودک و نوجوان ایران از میان انواع ادبی، بیشتر به ادبیات غنایی، تعلیمی و حماسی توجه کرده اند. از این رو نقش مایه‌های عاطفی همچون: مادر، پدر، معلم و...، در شعر کودک و نوجوان فراوان است. چندین منظومة حماسی نیز برای کودک و نوجوان سروده شده است؛ از جمله: منظومه‌ی آرش کمان‌گیر از سیاووش کسرایی و منظومة ظهر روز دهم از قیصر امین‌پور. به دلیل اهمّیت زیاد مسألة تعلیم و تربیت، اشعار تعلیمی فراوانی ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بوعلی سینا - دانشکده ادبیات و علوم انسانی

کلمات کلیدی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023